Meşə yanğınları quru və isti iqlimlərdə yaygındır, lakin hər yerdə baş verə bilər. Meşə yanğınlarının çoxu kiçik, çox vaxt insan səbəbləri ilə başlasa da, çox tez yayılır. Kül və tüstü yerə qədər külək cərəyanları əmələ gətirir, bu da böyük, aktiv bir meşə yanğınının həqiqi yanğından bir mil qabağa qədər yanan köz ata biləcəyi deməkdir. Meşə yanğını təhlükəsi ilə üzləşdiyiniz zaman özünüzün və ailənizin təhlükəsiz qalmasını təmin etmək üçün nə edəcəyinizi bilmək vacibdir.
Addımlar
Metod 1 /4: Yanğın Şərtlərinin Tanınması
Addım 1. Son dəfə güclü yağış yağdığını yoxlayın
Əvvəlki yağışdan bir neçə ay keçsə, çox quruya bilər. Quru çalılar və bitkilər, nəm çalılara nisbətən daha asan və daha tez yanar.
Addım 2. Külək proqnozunu təhlil edin
Diablo küləkləri (Şimali Kaliforniyada) və ya Santa Ana küləkləri (Cənubi Kaliforniyada) kimi küləklər yanğının daha sürətlə yayılmasına imkan verir. Bu küləklər daha çox quru bitkiləri alovlandıraraq isti kül və yanan közləri yuxarı və ya aşağıya daşıya bilər.
Addım 3. Yaz aylarında xüsusilə diqqətli olun
Bu müddət ərzində az yağışlı və ya az yağışlı ildırım fırtınaları ola bilər. Quru fırçanı hətta gecə alovlandıra bilər. Vəziyyət haqqında məlumat almaq üçün xəbərləri izləməyə davam edin.
Addım 4. Yanğın təhlükəsini oxuyun
Bu, meşə yanğınları riski barədə sizi məlumatlandırmaq üçün yanğınsöndürmə idarəniz tərəfindən qoyulur. Yanğın təhlükəsi sarıdan keçərsə, kamp atəşlərini yandırmağa və ya atəşfəşanlığa başlamağa yenidən baxın.
Metod 2 /4: Ayaqda sağ qalmaq
Addım 1. Sakit olun
Vəziyyət son dərəcə təhlükəlidir, ancaq çaxnaşma yalnız vəziyyətə uyğunlaşma və sağ qalma qabiliyyətinizə mane olacaq.
- Nəfəs alma üsulları, hava çox tüstülü deyilsə, sakit olmağın əla bir yoludur. Dörd saniyə dərin bir nəfəs alın, sonra dörd saniyə yavaş -yavaş nəfəs alın. Özünüzü daha sakit və nəzarət altına alana qədər təkrarlayın, amma yenə də hava artıq dumanlıdırsa, dərin nəfəs almamalısınız.
- Qaçmaq və sağ qalmaq qabiliyyətinizə əmin olun. Ruhi vəziyyətiniz, onu diri -diri çıxarmaq qabiliyyətinizi təyin etməkdə əhəmiyyətli bir faktor olacaq.
Addım 2. Hava yollarınızı qoruyun
Təhlükəsizliyinizi təmin etmək üçün edə biləcəyiniz ən vacib şey budur. Yanğın irəliləməyə davam etsə də, nəfəs ala bilsəniz hələ də qaçmaq şansınız var. Tüstü və dəm qazından nəfəs almağa başlayan kimi, huşunu itirmək və ölmək riski ilə üzləşəcəksiniz.
- Yerdən aşağı qalın.
- Burun və ağzınızı nəm bir parça ilə örtün və daha təhlükəsiz yerə çatana qədər orada saxlayın.
- Yürüyüş edirsinizsə, yanınızda banda kimi su və bir növ parça olmalıdır. Bandananın üzərinə su tökün və qaçana qədər müvəqqəti "tənəffüs cihazı" kimi istifadə edin. Atəş yaxınlaşarsa və tüstü deyil, istilik ən böyük düşməniniz olarsa, yenidən quru bir parçaya keçin. Yaş bir parça ilə nəfəs almaq tüstüyə kömək edir, ancaq yaxınlıqdakı bir atəşlə, istilik suyu buxarlaya bilər, bu da nəfəs almağı çətinləşdirir və tənəffüs yollarınızı zədələyə bilər.
Addım 3. Üç hərəkət istiqamətini təyin edin
Vaxt və zehni vəziyyətiniz buna imkan verirsə, üç fərqli qaçış planı hazırlamağa çalışın. Daha sonra ən sərfəli qaçış yolunu tapmaq üçün hər bir variantı tez bir zamanda qiymətləndirə bilərsiniz və vəziyyət dəyişərsə və planlarınızı düzəltməlisinizsə, artıq iki ehtiyat nüsxəniz olacaq.
- Unutmayın ki, yanğınla əlaqədar ən təhlükəli yerlər alovdan yoxuşa və küləkdən küləkdir. Həmişə yanğın küləyindən uzaq durmağa çalışın.
- Küləkdən bələdçi olaraq istifadə edin. Külək sənin yanından və atəşə doğru əsirsə, küləyə qaç. Külək odun arxasındadırsa və sizə doğru əsirsə, həm yanğından, həm də əsəcək alovdan qaçmaq üçün atəşə dik olaraq qaçın.
- Küləklərin qığılcımlar daşıya biləcəyini və mövcud alovlardan bir mil qabağa qədər yeni mini atəşlərə başlaya biləcəyini unutmayın. Atəşlə əhatə olunmağınıza icazə verməyin.
Addım 4. Yanmaz əraziyə baş çəkin
Mümkünsə, yanma ehtimalı olmayan ən yaxın, ən böyük sahəyə gedin. Yanğın, ehtimal ki, geniş və süpürgəli olsa da, yandırmaq üçün ağaclar, fırça və hündür çəmən kimi yanıcı materiallara ehtiyac var.
- Yaxınlıqda ağac və fırça olmayan yerləri axtarın. Alovla aranıza su gövdəsi qoya bilsəniz, bunu edin.
- Başqa bir seçiminiz yoxdursa, artıq yanmış yerlər bəzən getmək üçün ən təhlükəsiz yerdir. Ancaq davam etməzdən əvvəl ərazinin tamamilə söndürüldüyünə əmin olmalısınız, çünki uzun müddət davam edən yanğınlar yanıqlara və tənəffüs problemlərinə səbəb ola bilər.
Addım 5. Yüksək yanıq yerlərindən çəkinin
Yanğından qaçarkən, yanğın irəlilədikcə sizi sıxışa biləcək yerlərdən qaçmalısınız. Mümkünsə, çoxlu bitki örtüyündən boğulan yerlərdən çəkinin, çünki bunlar demək olar ki, yanacaq.
- Alçaq ərazilər, ümumiyyətlə bitkilər çox olmadıqda, daha təhlükəsiz sayılır.
- Kanyonlardan, təbii "bacalardan" və yəhərə bənzər silsilələrdən uzaq durun. Yanğın birdən -birə ətrafınıza yayılarsa və bir kanyon sizi çıxılmaz vəziyyətə sala bilərsə, bu sahələr çox az seçim qoyur.
Addım 6. Tələyə düşərsə aşağı düşün
Atəş sizi əhatə edərsə və ya getməyə təhlükəsiz bir yer yoxdursa, ən təhlükəsiz seçiminiz yanmayacaq bir yerdə ovlamaq ola bilər. Ancaq atəşdən qaçmağa və təhlükəsizliyə doğru davam edə bilsəniz, bunu etməlisiniz.
- Mümkünsə, bir binaya və ya avtomobilə sığın.
- Çay və ya gölməçə kimi bir su hövzəsinin yanında olsanız, suda təhlükəsizlik axtarın və ya odla aranızda bir qədər məsafə saxlamaq üçün istifadə edin. Çoxlu ağacları olan dar bir dərə olmadığı təqdirdə su yanmaz.
- Bir yola və ya xəndəyə yaxın olsanız da, yanğının genişliyi səbəbindən təhlükəsizliyə gedən yolu izləyə bilmirsinizsə, yoldan bir maneə kimi istifadə edərək ən təhlükəsiz ola bilərsiniz. Çıxan budaqlar olmadığı təqdirdə, alovun səki üzərində yayılması zaman alacaq. Tələyə düşsəniz, yanğından uzaqlaşa biləcəyiniz qədər səki üzərində uzanın. Yolun kənarında bir xəndək varsa, üzü aşağı arxda uzanın.
- Yıxılanda bədəninizi oddan qoruyacaq hər hansı bir şeylə örtməyə çalışın. Yaş paltar və ya yaş bir yorğan faydalıdır, ancaq bədəninizin arxasını torpaq və ya palçıqla örtsəniz belə, güclü istilərdə sərinləməyinizə kömək edə bilər.
- Yanğın sönənə qədər dayan.
Metod 3 -dən 4: Bir avtomobildə təhlükəsiz qalın
Addım 1. Bir vasitə tapın
Öz avtomobilinizdə deyilsinizsə və seçimləriniz piyada və ya nəqliyyat vasitəsi ilə işləyirsə, avtomobili seçin. Hələ son dərəcə təhlükəlidir, ancaq ayaqda qalmaqdan daha yaxşı yaşamaq şansınızı verəcək.
- Şəxsi avtomobiliniz yoxdursa, ancaq yanğından qaçarkən tərk edilmiş bir vasitə tapsanız, avtomobilə girin və maşını qızdırın. Maşına girmək üçün bir şüşəni sındırmaq lazımdırsa, ön şüşələrin bağlı qalması üçün arxa şüşəni sındırın. Bu vacibdir, çünki tüstünün avtomobildən uzaq olmasına kömək edəcək.
- Kiminsə axtarmağa gələcəyi bir maşına girib isti tel kəsməyin. Yanğından xilas olmaq üçün heç vaxt başqasının vasitəsini almamalısınız. Bu üsul yalnız kiminsə piyada qaçmaq üçün arxada qoyub getdiyi bir maşın tapsanız həqiqətən tətbiq edilə bilər.
Addım 2. Nəfəs ala biləcəyinizə əmin olun
Bir avtomobildə olduğunuzda, maşının ətrafınızdakı tüstüdən etibarlı bir şəkildə bağlanmasını təmin etməlisiniz. Bu çox vacibdir, çünki əks halda karbonmonoksitdən tullanmaq riskiniz olacaq.
Pəncərələri yuvarlayın və havalandırma deliklərini bağlayın
Addım 3. Mümkünsə sürün
Əgər avtomobil işləyirsə və onu idarə edə bilirsinizsə, bunu edin. Ancaq ətrafınızı görə bilmək və yolda olan hər kəsin sizi görə bilməsi üçün avtomobili təhlükəsiz idarə etmək vacibdir.
- Yavaş -yavaş sürün və farlarınızı yandırın.
- Digər nəqliyyat vasitələrinə və piyadalara diqqət yetirin. Qarşılaşdığınız piyadaların sizinlə birlikdə minməsinə icazə verin.
- Güclü tüstü içərisində maşın sürməyin. Duman sükanı harada idarə etdiyinizi görmək üçün çox qalındırsa, park edib onu gözləmək daha təhlükəsiz ola bilər.
- Maşını dayandırmaq məcburiyyətindəsinizsə, parkdan ağaclardan və ağır fırçadan mümkün qədər uzaq durun.
Addım 4. Avtomobildə qalın
Duman yolu görmək üçün çox qalındırsa və ya hər hansı bir səbəbdən avtomobili idarə edə bilmirsinizsə, avtomobildə qalmalısınız. Avtomobildən çıxanda yaralanmaq və ya ölmək ehtimalınız içəridə qaldığınızdan daha çoxdur.
- Qaz çəni barədə narahat olmayın. Metal qaz çənləri olan avtomobillər nadir hallarda partlayır. Avtomobilin içərisində qalmağınız piyada olduğundan daha təhlükəsizdir.
- Pəncərələri yuxarı və havalandırma deliklərini bağlı saxlayın.
- Avtomobilin döşəməsinə uzanın və mümkünsə özünüzü yorğan və ya palto ilə örtün.
Addım 5. Nə gözlədiyinizi bilin
Sürməyi bacarırsınızsa və ya bir avtomobilin içərisində ovlamaq məcburiyyətindəsinizsə, panikaya düşməmək üçün nə gözlədiyinizi bilmək vacibdir. Unutmayın ki, nə olursa olsun, yanğın avtomobili əhatə edərsə, avtomobili tərk etməməlisiniz.
- Avtomobilin içindəki temperatur əhəmiyyətli dərəcədə artacaq. Narahat olmayın - avtomobilin xaricində olduğundan daha təhlükəsizdir.
- Yerə enən hava axınları avtomobili sarsıda bilər. Bəzi tüstü və hətta qığılcımlar avtomobilə girə bilər. Narahat olmayın. Nəfəs yollarınızı qorumaq üçün avtomobilin döşəməsində aşağı durun və nəmli bir parça ilə nəfəs almağa davam edin.
Metod 4 /4: Bir Binada Sığınacaq Alınması
Addım 1. Bacardığınız hər hansı bir tədbir alın
Yanğın sürətlə yaxınlaşırsa, strukturu qorumaq üçün heç bir tədbir görməyə vaxtınız olmaya bilər. Ancaq vaxt icazə verərsə, binanı mümkün qədər təhlükəsiz saxlamaq üçün edə biləcəyiniz bir çox şey var.
- Propan, təbii qaz və neft də daxil olmaqla bütün yanacaq xətlərini bağlayın.
- Pərdələri və parça ilə örtülmüş mebelləri pəncərələrdən və sürüşmə qapılardan uzaqlaşdırın. Şüşə qırılarsa, pəncərənin/qapının yanında yanan bir şey istəmirsiniz.
- Həyətdəki yanan əşyaları, xüsusən də qaz ızgaraları və yanacaq qutularını çıxarın və quruluşunuzdan və yaxınlıqdakı tikililərdən mümkün qədər uzaqlaşdırın. Həm də odun yığınlarını binadan mümkün qədər uzaqlaşdırmalısınız.
- Vaxt imkan verərsə, binanın və hər hansı bir xarici propan çəninin ətrafındakı çəmənləri və bitkiləri mümkün qədər yerə qədər kəsin. Bu, yanğının sizə və ya yanacaq mənbəyinə çatmasına imkan verən yanan materialı azaltmağa kömək edəcək.
Addım 2. Bölgəni islatmağa çalışın
Binanın hortumları və axan suyu varsa, daha etibarlı bir quruluş yaratmaq üçün bu sudan istifadə edin. Unutmayın ki, su yanğını dayandıra bilməz, ancaq onu yavaşlatacaq.
- Binanın damını, divarlarını və binanı dərhal əhatə edən zəmini doyurmaq üçün hortumlar və ya çiləyicilərdən istifadə edin.
- Mövcud olan bütün böyük qabları su ilə doldurun (mümkünsə) və binanın ətrafını onlarla əhatə edin.
Addım 3. İçəridə qalın
Evinizdə sıxışsanız da, rastlaşdığınız bir binaya sığınsanız da, nə olursa olsun içəridə qalın. Yanğın binanı əhatə edərsə, içəridən sağ çıxma ehtimalı daha çoxdur.
- Yanğının içəriyə yayılmasının qarşısını almaq üçün binanın bütün qapılarını, pəncərələrini və deliklərini bağlayın.
- Binanın qapılarını bağlamayın. İşlərin ən pis tərəfi dəyişərsə və qaçmalı olsanız və ya yanğınsöndürənlər binanı tapsalar, qapıların kilidli olmamasını təmin etmək istəyəcəksiniz.
- Xarici divarlardan uzaq durun. Bina kifayət qədər böyükdürsə, binanın ortasına girməyə çalışın, mərkəzdə yerləşən bir otaq kimi, xaricdən mümkün qədər uzaq olasınız. Başqalarının yanında olsanız, birlikdə qalın.
